SELİM ALTINOK ve KERİM ALTINOK

Satranç oynama becerisi mutlak surette eğitim kaynaklarından yararlanılarak geliştirilebilir. Hiç kuşkusuz akla gelen ilk kaynak türü satranç kitaplarıdır.
Mürekkep yazıyla basılan satranç kitaplarının sayısı neredeyse sınırsızdır. Oysa görme engelliler için kabartma yazıyla basılmış satranç kitabı bulmak
hemen hemen imkansızdır. Yurt dışında böyle kaynaklar mevcut olmakla birlikte hem sayıları yeterli değildir hem de yabancı dilde yazılmış olmaları, kitaplardan
yararlanmayı zorlaştırmaktadır.

Satrançla ciddi anlamda uğraşmaya başladığımız yıllarda, piyasadan aldığımız kitapları bulabildiğimiz gönüllü okuyuculara okutuyorduk. Bu kayıtları o zamanki
teknolojiyle kasetler üzerine yapıyorduk. Daha sonra dijital dönem geldi ve kayıt kalitesi yükseldi, çoğaltma imkanları arttı. İlk yıllarda kasetlere okuttuğumuz
satranç kitaplarının dijital ortama aktarılmasında arkadaşımız Levent Açlan'ın emeği anılmağa değer.

Görme engelliler için satranç kitabı seslendirmek özel semboller dolayısıyla herhangi bir kitabı seslendirmeye oranla çok farklı, ayrı emek ve dikkat isteyen
bir iştir. Satrançla ilgilenenlerin körler için satranç kitabı okuması daha kolay olmaktadır. Bu anlamda camiamıza satranç kitabı seslendiren; Can Özel
Yılmaz, Pınar Çelikdelen gibi bütün dostlarımıza teşekkürü borç biliriz.

Görme engellilerin bilgisayar kullanım imkanlarının artmasıyla beraber bu ortamda hazırlanan eğitim materyalinden yararlanmaları da mümkün olmuştur. Ayrıca
bilgisayar ortamındaki satranç malzemesi bazı teknik süreçlerden sonra yazı formatına dönüştürülebilmekte ve bunlar da ister bu haliyle ister bilgisayar
sesine aktarılmış biçimleriyle görmeyen satranççıların hizmetine sunulmaktadır. Böylece kasetten sonraki dijital dönemde, erişilebilir satranç eğitim malzemesinde
ciddi bir artış meydana gelmiştir.

Bilhassa bilgisayar ortamındaki dökümanların tam erişilebilir hale dönüştürülmesiyle ilgili olarak rahmetli Kemal Özceyhan, ben Kerim Altınok ve Uğur Deniz,
yoğun çalışmalar yaptık. Bize Dr. Ertan Yardımcı ve Dr. Ahmet Ergin de destek oldular.

Bütün bu sesli ve yazılı satranç eğitim malzemesi Boğaziçi Üniversitesi'nde çalışmalarını sürdüren sesli kitaplık Getem'de toplanmaktadır. Getem'e görme
engelliler ücretsiz üye olabilirler. Kör satranççılar buradan kaynakların tamamına ulaşıp dosyaları indirebilirler.

www.getem.boun.edu.tr

Bu makalenin kaleme alındığı şu anda sitede 60'a yakın sonuç görüntülenmektedir.

Bunlara zamanla yenileri eklenecektir. Getem'in internet sitesine girip arama kısmına "satranç" ya da "satranc" yazarak adında satranç kelimesi geçen bütün
eserlere ulaşabilirsiniz.

Bu kitaplar içinde tarafımızdan hazırlanan "Körler için temel satranç eğitimi 1" adlı kaynak da yer alıyor. Yeni başlayanlara öneririz. Ayrıca satrancı
konu alan roman benzeri edebiyat yapıtları da var.