1-Satranç Ve Romantizm(Hannover 1926)

SATRANÇ VE ROMANTİZM (MIESES)

J. MİESES VE SATRANÇTA ROMANTİZM

Müzik, resim gibi güzel sanatların çeşitli dallarında olduğu gibi, satrançta da romantizm diye adlandırılan bir akım ve romantikler bulunmaktadır.

Romantizm kelimesi günümüzde, biraz nostaljiyi, biraz da duygusallığı çağrıştırıyor.Romantizm, hareket noktasını akılcılıktan çok duygusallığın oluşturduğu,güzelliği,şiirselliği ve görkemi ön plana çıkaran bir anlayış.

Yani bir işi kısa ya da kolay yoldan halletmek yerine, belki daha güç ama o derece estetik olarak çözüme ulaştırmak.İşte satrançta romantiklerin temel yaklaşımı böylece özetlenebilir.

Bu yazımızın konusunu oluşturan Mieses de romantik okulun sadık temsilcilerinden birisidir.

Özellikle yüzyılımızın ilk çeyreğinde adını duyuran Mieses’i satranç dünyası pek de fazla tanımaz. Bunun nedeni, turnuvalarda parlak dereceler elde edememiş olmasıdır. Ama bu durum onun orijinal nitelikte partiler oynamasına ve bunları satranç literatürüne armağan etmesine engel olmamıştır.

Tarrasch gibi bir usta bile, zaman zaman yeniliklerin cazibesine kapılıp, partilerinde o gün için modern sayılan açılışları ya da varyasyonları denerken, Mieses romantik ekolün etkisi altında bu tip uygulamalardan kaçınmıştır.Hatta, böyle çabaları zaman kaybı olarak görmüştür.Mieses tam anlamıyla bir açık oyun ustasıdır. O, bir Gambit üstadıdır. Özellikle İskoç Gambiti’nde başarılıydı.Viyana Açılışında da aynı derecede ustaydı. Aşağıdaki parti buna güzel bir örnektir.

Satrançta gelişmenin yolu, araştırma ve bunun sonunda gelen keşiflerdir. Mieses, araştırmacı yönünü gambitler alanında yoğunlaştırmıştı. İtalya’da yetişen ilk satranç ustaları yaptıkları teorik çalışmalarla, Salvio, Muzio ve Greco karşı gambitlerini geliştirdiler. Mieses de aynı geleneğe bağlı kaldı. Örneğin, onun pek sevdiği ve ilginç ataklar geliştirdiği Viyana Gambiti, adı geçen eski gambitlerden esinlenmiş bir açılıştı ve temel düşünce olarak aynı ilkeden hareket etmekteydi. (”f7″ karesi üzerine çabuk bir atak.)

Mieses zaman zaman, merkez karşı oyununu da başarıyla uygulardı. Bu açılıştan kaynaklanan erken vezir çıkışı, zaten Mieses’in oyununun özelliklerinden biriydi. O her zaman çabuk ve ani bir finali amaçlardı. Ağır figürlerini mümkün olduğu kadar erken biçimde oyuna sürmeyi severdi. Bu metot çoğu zaman onu zor durumlara düşürmesine karşın, daima renkli oyunlar çıkmasına neden olurdu.

Mieses’in bir özelliği de, minyatür sayılabilecek kadar kısa sürede bitirdiği partileriydi. Bu tip başarıları zaman zaman ünlü oyunculara karşı da elde etmiştir. (Bogoljubov‘la oynadığı aşağıdaki 15 hamlelik partide olduğu gibi.)Bunlara ilaveten Mieses, bazı çok önemli turnuvaların organizasyonunda da aktif rol almıştır.

Bu kadar sözden sonra artık bu romantik ustanın bir oyununa bakabiliriz.

J. MİESES - Dr. V. GOTTSCHALL

Hannover 1926 Viyana Açılışı

1 e4 e5 2 Ac3 Af6 3 Fc4 Fc5

(Mieses bildik sularda avlanıyor. Bu varyanta fazlasıyla aşina. Hatta şu alt varyantı da kendisi geliştirmiş:Eğer siyah 3 … Fc5 yerine 3 … Ae4 oynasaydı 4 Vh5 Ad6 5 Fb3 Ac6 6 Ab5 g6 7 Vf3 f5 8 Vd5 v.s.

Standart varyasyon siyahlar için 3 … Ac6 4 d3 Fb4 5 Fg5 h6 6 Ff6 Fc3+ bc3 Vf6 8 Ae2 g5)

4 d3 h6

(Beyazın atağını kolaylaştıran zayıf bir hamle.)

5 f4 d6 6 f5 c6 7 Vf3 b5 8 Fb3 Vb6 9 Age2 a5 10 a3 a4 11 Fa2 Fb7 12 g4 Abd7 13 Ag3 Şe7

(Beyazın altıncı hamlede Pf5 ve daha sonra da g4 oynayarak gösterdiği saldırgan tutum karşısında siyah için şah kanadına rok yapmak çok tehlikeli olacaktı. Muhtemelen şah için e7 karesi her iki kanattan da daha güvenli.)

14 h4 Kaf8 15 g5

(Savunma amacıyla yerli yersiz Ph6 sürmenin siyahlar için nasıl bir zayıflık yarattığını görmek bakımından güzel bir örnek. Siyahın Ph6 oynaması adeta beyazın şah kanadındaki piyonlarını saldırgan bir biçimde ileri sürmesini ve kısa zamanda tahribat yapabilmesini sağlayan bir çağrı gibidir.)

15 … Ae8

(15 … hg5 16 hg5 Kh1+ 17 Ah1 siyah için daha iyiydi.)

16 f6+ gf6 17 Af5+ Şd8 18 Ah6 Kh7 19 Vf5 Kg7 20 Af7+

(Beyazın ilerlemiş iki erine yol açmayı amaçlayan kuvvetli bir hamle.)

20 … Kgf7 21 Ff7 Kf7 22 g6 Kg7 23 h5 Fc8 24 h6 Kg8 25 h7

(Şah kanadında piyon atağı konusuna öğretici ve ilginç bir örnek.)

25 … Kh8 26 Fh6 Af8 27 g7 Ag7 28 Vf6+ Siyahlar terkeder.

Modern Master Play F.D.Yates

Çevirenler:Kerim Altınok-Selim Altınok